- Advertisement -

Helgi Þorláksson hrakvirtur

Jóhann Þorvarðarson:

Ofan á allt þá er það augljóst að öfund í garð Bergsveins ráði hér miklu og sú staðreynd að hann er utangarðs við fræðasamfélagið við Melavelli.

Meint aflátsbréf Helga Þorlákssonar, prófessor emeritus í sagnfræði, veitir Ásgeiri Jónssyni engan grið frá hugverkaruplinu úr Leitin að svarta víkingnum, en bréfinu var einmitt ætlað að veita þjófnum aflausn undan skömm hnuplarans. Alveg eins og þegar brotlegir kaþólikkar sækja skriftastólinn heim og æskja syndafyrirgefningar. Þegar gögn málsins eru lesin þá er það ekki gripdeild Ásgeirs sem kemur mest á óvart, heldur að Helgi hafi fallið í þá freistni að gjaldfella sjálfan sig niður í hrakvirði með ritun haldlauss áróðurs fyrir vin og fá fúlgur fjár fyrir.

Aflátsbréf Helga ber með sér að hann gaf sér fyrir fram þá niðurstöðu að Ásgeir hafi engu stolið og síðan reynt að klambra einhverju saman úr veðruðu spítna drasli. Úr varð hriplekt músarskjól. Gloppurnar og rakalausar staðhæfingar aflátsbréfsins eru svo margar að undrun sætir. Ofan á allt þá er það augljóst að öfund í garð Bergsveins ráði hér miklu og sú staðreynd að hann er utangarðs við fræðasamfélagið við Melavelli.

Bergsveinn bendir á ýmislegt athyglisvert í tveimur löngum greinargerðum, sem hann hefur sent frá sér um málið, og á nokkrum stöðum opinberar hann að Helgi Þorláksson hafi annað hvort ekki lesið bókina Leitin að svarta víkingnum eða að hann vísvitandi leggur fram rangar staðhæfingar til að þvinga fram fyriframgefnu niðurstöðuna. Á einum stað af mörgum í grein á heimasíðu tímaritsins Sögu skrifar Bergsveinn  orðrétt:

Fór svo að rektor Háskólans hafði gróf og áður óséð afskipti af siðanefnd, en sú skammarlega framganga er efni í aðra grein.

„Helgi heldur áfram að reyna að sýna að umfjöllun Ásgeirs um veiðar sé mun ítarlegri en mín: „Hann [Ásgeir] gerir ráð fyrir að Geirmundur hafi ekki aðeins látið veiða rostung heldur fleiri sjávarspendýr.“ Ég á sem sagt aðeins að hafa talað um rostung, en Ásgeir er víðsýnni og nefnir sjávarspendýr. Í gegnum alla bókina Leitin að svarta víkingnum vísa ég jöfnum höndum til veiða Geirmundar og hans fólks á rostungi og sjávarspendýrum, meðal annars á bls. 105, 106, 109, 111, 123, 129, 130, 131, 152, 156, 197, 240, 243, 267, 274 og 276. Einnig hefði hann getað séð umfjöllun mína um hvers konar sjávarspendýr ég tel Geirmundarveldið hafa veitt í viðbót við rostunga til dæmis á bls. 111, 118, 149, 204, 239, 240, 242, 248, 274 og endamálsgreinum nr. 423 og 424“.

Síðan segir Helgi orðrétt í aflátsbréfinu „Er svo að skilja á Ásgeiri að rostungur sem Geirmundur lét veiða muni hafa verið hafður til matar (EHI, 146–7). Hér fara þeir Ásgeir og Bergsveinn hvor sína leið því að Bergsveinn telur að Geirmundur hafi látið veiða rostung til að nýta afurðir hans, tennur, húð og spik, og gera úr þessu útflutningsvöru“. Bergsveinn svarar með eftirfarandi hætti:

„Enn og aftur eru flösur í arghyrnu, eins og Skallagrímur hefði sagt. Í Leitin að svarta víkingnum skrifa ég eftir að hafa ályktað að rostungskjöt hafi verið eftirsótt meðal fyrstu landnema: „Kjötið mettaði því ekki aðeins hundruð þræla; það gat einnig aflað Geirmundi tekna, vina og bandamanna innanlands. Við skulum ekki afskrifa þann möguleika að eitthvað hafi verið saltað niður í tunnur og flutt til Írlands. Þetta kjöt varð síðar mjög eftirsótt í Evrópu“ (Leitin að svarta víkingnum, bls. 243 og endamálsgrein nr. 436). Þó ber að taka fram að ég lít á þetta sem aukaafurð, sem ekki var hægt að bera saman við aðrar afurðir rostungsins hvað verðmæti varðar. Á bls. 146–147 í Eyjan hans Ingólfs fer því Ásgeir ekki „sína leið“ heldur gamalkunnar slóðir um lendur svarta víkingsins. En um leið er þetta villandi framsetning hjá Helga á umfjöllun Ásgeirs um umsvif Geirmundar. Því sá landnámsmaður sem á að hafa tekið „veiðiþræla-viðskiptalíkan alla leið“ samkvæmt Ásgeiri, Geirmundur heljarskinn, hefur varla bara verið að fá sér rostungskjöt í soðið fyrir sig og sína. Er það frekar slappt „viðskiptalíkan“ á mælikvarða hagfræðinnar“. Ruglandi af svona toga er víða að finna í aflátsbréfi Helga.

Engan skal undra að Ásgeir Jónsson guggnaði undan því að siðanefnd Háskóla Íslands tæki ásakanir Bergsveins til efnislegrar meðferðar. Hann beitti því bolabrögðum, nýtti sér innanbúðartengsl sín við Háskóla Íslands. Fór svo að rektor Háskólans hafði gróf og áður óséð afskipti af siðanefnd, en sú skammarlega framganga er efni í aðra grein. Eftir stendur að Ásgeiri Jónssyni mistókst að hrekja ásakanir Bergsveins um hugverkahnupl.


Auglýsing

Tengdar fréttir sem þú gætir haft áhuga á að lesa: