„Á bak við mikil og illskýranleg auðæfi leynist jafnan óupplýstur glæpur og fimlega framinn.“
Valin brot úr grein Benedikts Jóhannessonar sem birt er í Mogganum í dag.
„Ein af forsendum frjálsrar samkeppni er opinn aðgangur að greininni og verðmyndun á markaði. Fiskimiðin eru aftur á móti harðlæst – með keðju og slagbrandi. Fyrir þann sem stendur fyrir utan er leiðin ekki þyrnum stráð, þangað liggur alls engin leið,“ skrifar Benedikt Jóhannesson, stofnandi Viðreisnar.
„Kerfið virkaði vel, ýtti undir hagræðingu og efldi fiskistofna í hafinu á ný. Það er gráglettni örlaganna að á sínum tíma var Morgunblaðið í fararbroddi þeirra sem vildu að útgerðirnar borguðu sanngjarnt auðlindagjald. Nú er blaðið í eigu útgerðaraðalsins, því aðall er hann, aðall sem þiggur vernd frá ríkinu, lokaður hópur sem enginn kemst inn í sem ekki er til þess borinn. Ekki má minnast á að þjóðin njóti ávinnings af kerfinu með markaðstengdu gjaldi.
Hagur greinarinnar batnar um 123 milljónir á dag, allan ársins hring.
Ekkert er út á það að setja að fólk auðgist á framtaki sínu, hyggjuviti og útsjónarsemi. Á opnum markaði verður slíkur hagnaður sjaldnast gríðarlegur. Á undanförnum áratug hafa aftur á móti safnast upp slík auðæfi í sjávarútvegi að þess eru engin dæmi áður. Hagur greinarinnar batnar um 123 milljónir á dag, allan ársins hring. Arðurinn flæðir út, milljarður á mánuði, og eigendurnir leggja undir sig eitt fyrirtækið af öðru í öllum atvinnugreinum.
Hannes H. Gissurarson benti mér um daginn á bókina Père Goriot eftir Balzac. Þar er þessi setning: „Á bak við mikil og illskýranleg auðæfi leynist jafnan óupplýstur glæpur og fimlega framinn.“
En útgerðin hefur fyrst og síðast nýtt sér reglurnar, reglur sem skapa dagvaxandi ójöfnuð á milli útgerðaraðalsins og almennings. Ríkisstjórnarflokkarnir, hvort sem þeir kenna sig við hægri, vinstri eða miðju, eru fyrst og fremst varðmenn óbreytts ástands. Þeir ná saman í óbeit sinni á markaðslausnum. Aðlinum allt! er hið leynda boðorð.
Engu má breyta meðan örfáir auðjöfrar leggja landið undir sig í skjóli eilífðarkvóta. Auðjöfrar sem verja með kjafti og klóm ríkisforsjána sem malar þeim milljarða. Þeir fá aldrei nóg.“
