Fólkið í Eflingu; mynd og texti Alda Lóa.
„Ég var oft í tveim vinnum. Á árum áður vann ég hjá Myllunni Brauð, byrjaði fjögur á morgnanna og kláraði vaktina klukkan tvö á daginn og fór úr þeirri vinnu á dekkjaverkstæðið til klukkan ellefu eða tólf á kvöldin. Svona vann maður á haustin og vorin, meðan þetta voru tarnir á dekkjaverkstæðinu og svaf þrjá tíma á nóttu.
Samtals hef ég verið hérna á Hverfisstöðinni í fjórtán ár frá aldamótum með nokkrum hléum þegar ég var hjá Gunna Mæjó og í um tíma í útkeyrslu hjá Ölgerðinni.
Á tímabili vann ég bæði í dráttarvéladeildinni á Hverfistöðinni ásamt nætur- og helgarkeyrslu hjá Strætó. Einu sinni var ég í snjókomu á Fjallkonuvegi í Grafarvogi klukkan hálf fjögur um nótt, leigubíll var fastur fyrir framan mig og ég komst hvergi og átti að mæta í dráttarvéladeildina klukkan fjögur að moka snjó.
Í gamla daga hlustaði maður á tröllasögurnar hans afa: „Þegar ég var ungur þá vann ég tuttugu tíma.“ Ég trúði ekki lygasögum afa míns fyrr en ég prófaði þetta sjálfur. „Helvítis lygari!“ segja börnin í dag þegar ég segi þeim frá minni eigin reynslu. Þetta segja þau alveg þangað til að þau prufa þetta sjálf.
Þetta voru tímabundnar vinnur. Maður er hættur þessu, maður er orðin svo gamall. Þetta gerði maður þegar maður var að koma yfir sig þaki.
Ég keypti íbúð á Laugarnesvegi, hún kostaði í kringum 5 milljónir. Við seldum hana og keyptum í Ljósheimum fyrir tæpar sjö milljónir. Ljósheima seldum við á ellefu milljónir og keyptum stærri íbúð á Bústaðavegi fyrir 15 milljónir á þeim tíma. Fjölskyldan stækkaði og íbúðirnar líka. Við skildum eftir öll þessi ár, fjögur börn og endalaus vinna. Ég gaf eftir húsnæðið og flutti út, vildi að allavega börnin væru í öruggu húsnæði.
Þetta væri ekki hægt í dag. Lítil kjallarahola í miðbænum kostar 30 milljónir. Lánshæfniskröfur hjá bankanum eru orðnar svo strangar að engar meðaltekjur standast þær. Þú getur ekki keypt íbúð í dag, nema að fara í gegnum greiðslumat og þá þarftu að vera með laun eins og eiturlyfjabarón eða ráðherra. Fólk getur verið að borga 300 þúsund krónur í húsaleigu, en það fær ekki lánshæfis mat hjá bankanum til þess að borga helmingi lægri afborganir af láni til þess að kaupa sér. Bankinn segir nei.
Húsnæðismálin eru orðin þannig að þú ert bara að lepja dauðann úr skel. Ég hef verið að skoða 35 fm herbergi til leigu í miðbænum svo að ég þyrfti ekki að reka bíl og gæti bara notað strætó. Leigan er á bilinu 100 til 150 þúsund krónur fyrir herbergi með aðgang að baði og eldhúsi.
Þetta er sorglegt og þess vegna bind ég allar vonir mínar við lífeyrissjóðina og verkalýðsfélögin. Að þau fari að byggja húsnæði yfir okkur verkafólkið fyrir alla þessa milljarða sem þeir eiga, byggja fyrir sína félagsmenn og leigja þeim fyrir 25 prósent af laununum, nota þessa milljarða í þágu fólksins og hætta að hugsa um gróða.
Bankastjórinn lækkaði um 12,5 prósent í laun. Hún lækkaði um það sem nemur tvöföld mín laun, hún var með svo hátt kaup að hún finnur ekki fyrir því. Ég vann hörðum höndum til þess að borga skólagjöldin hennar. Það er algjör misskilningur að verkafólk hafi ekki gert neitt fyrir þjóðfélagið og að það séu bara þessir menntuðu sem hafa gert eitthvað. Ef það er ekki þrifið á skurðstofunni þá getur heilaskurðlæknirinn ekki unnið mikið. Mér finnst að það þurfi að jafna launin og setja á launaþak.
Ég er einstæður og á ekki efni á því að lifa eða gera neitt. Ég er húsnæðislaus og fæ að dvelja hjá vinkonu minni. Ég á fjögur börn og ég get ekki séð að neitt af þeim eigi eftir að geta keypt sér íbúð.“
Steinar Örn Bergmann Magnússon er vélamaður hjá Hverfistöðinni á Njarðargötu og félagi í Eflingu.
#fólkiðíeflingu Sjá fleiri sögur um fólkið í Eflingu: http://folkid.efling.is/